لوله ها را می توان به انواع مختلف از نظر جنس کاربرد و نحوه اتصالات دسته بندی نمود. در آبرسانی و جمع آوری فاضلاب عمدتا از لوله های آهنی و پلاستیکی استفاده می شود. لوله های آزبست سیمان و لوله های بتونی نیز در جمع آوری فاضلاب کاربرد دارند.
همچنین در آبرسانی منازل و اماکن و سیستم های آبرسانی کوچک PLUMBING از لوله های گالوانیزه استفاده می شود.در لوله کشی آب گرم و سرد مصرفی برای اتصال لوله ها به یکدیگر تغییر جهت دادن لوله ها انشعاب گیری و یا تبدیل قطر لوله از قطعاتی استفاده می کنیم که آنها را اتصالات یا وصاله می نامند.
لوله های گالوانیزه
لوله های گالوانیزه خود به دو دسته تقسیم می شوند : لوله های فولادی گالوانیزه و لوله های آهنی گالوانیزه. این دو نوع در بازار به لوله های آهنی سفید معروف اند و عموما بین این دو نوع فرق گذاشته نمی شود در صورتی که لوله های فولادی گالوانیزه در مقایسه با نوع آهنی آن سبک تر و براق تر است.
هر دو نوع لوله های گالوانیزه در شاخه های 6 متری ساخته می شوند و در هر دو سر حدیده شده اند. قطر اسمی این لوله ها از اینچ تا 8 اینچ دسته بندی شده اند. برای اتصال لوله های گالوانیزه نمی توان از فرایند جوشکاری استفاده نمود چرا که در اثر حرارت جوشکاری روی موجود در این لوله ها اکسید شده و گاز اکسید روی ایجاد شده برای تنفس خطرناک است.
1- لوله های فولادی گالوانیزه
این نوع لوله ها برای آبرسانی و گاهی برای تخلیه فاضلاب به کار برده می شوند ولی مورد استفاده اصلی آنها برای تهویه است. جنس این لوله ها از فولاد نرمی است که در ساختن آن ورقه فولاد را با فشار داخل قالب عبور داده و درز آن را جوش می دهند و سپس آنها را جهت افزایش مقاومت در برابر اسیدها و زنگ زدگی ها روی اندود ( گالوانیزه ) می کنند.این نوع لوله ها نسبت به نوع آهنی در برابر اسیدها مقاومت کمتری دارند. برای گالوانیزه کردن لوله های فولادی از پیل شیمیایی یا پیل گالوانیک استفاده می کنند.
2- لوله های آهنی گالوانیزه
جنس این لوله ها آهن سفید نورد شده است که درز آن توسط دستگاههای درز جوش بهم جوش داده می شود و سپس لوله را در فلز روی مذاب فرو می برند. این لوله ها از رنگ تیره و خاکستریشان شناخته می شوند.
| قطر اسمی(in) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| نمره لوله |
2 |
2/5 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
12 |
15 |
| قطر خارجی |
21تا 21/4 |
26/4 تا26/9 |
33/2تا 33/8 |
|
( جدول 3-1 مشخصات لوله های گالوانیزه)
لوله های چدنی
جنس این لوله ها از چدن ریخته گری است و بر حسب نوع کاربرد آنها انواع و مقدار آلیاژ شکل و طول لوله نوع اتصالات آنها با متفاوت است و اغلب در سیستم لوله کشی فاضلاب و برای جمع آوری آب های سطحی استفاده می شوند.
لوله های چدنی که در سیستم فاضلاب به کار می روند به دو دسته تقسیم می شوند:
1- دو سر تخت
نحوه اتصال در این نوع لوله چدنی استفاده از بست مخصوص می باشد.
2- سر توپی
این نوع لوله چدنی خود به دو دسته یک سر توپی و دو سر توپی تقسیم می شوند و برای اتصال در این نوع لوله ها از سرب و کنف استفاده می شود.
روش اتصال لوله های چدنی توپی دار
1-پی از قرار گرفتن لوله ها در یک امتداد کنف مخصوص بایستی با استفاده از قلم و چکش در طوقه متراکم شود.
2-سرب مذاب که قبلا توسط چراغ کوره ای یا کوره ذوب تهیه شده با ملاقه مخصوصی داخل طوقه ریخته می شود.
3- بعد از تمام مراحل فوق وقتی سرب سرد شد آن را باید با استفاده از قلم سرب کوبی و چکش به طور آهسته کوبید تا مواد لازم حتی الامکان به داخل اتصال برود.
لوله های پلاستیکی
این لوله ها به 6 دسته مجزا می شوند:
1- لوله هایPVC
- لوله های PE
- لوله های PP
- لوله های ABS
- لوله های CPVC
- لوله های PB
توضیح سه نوع از لوله ها
1- لوله هایPVC( پلی ونیل کلراید )
مزایا: 1- اتصال لوله و قطعات ان بسیار آسانتر و سریعتر از سایر لوله ها انجام می شود.
2- در نصب روکاری احتیاجی به رنگ آمیزی ندارد.
3- دارای وزن سبک هستند.
4- در برابر مواد شیمیایی از مقاومت بالایی برخوردارند.
معایب: 1- لوله های PVC خشک در برابر سرما بسیار حساس و شکننده می باشند.
2- در برابر حرارت زیاد فرم و استحکام خود را از دست می دهند.
3- به علت قدرت مقاومت کم جداره این لوله ها بایستی از فنر لوله باز کنی برای گرفتگی مجرای لوله ها استفاده نمود.
اتصال لوله های PVC توسط چسب متداول تر است. قبل از اتصال باید در سطح لوله آلودگی زدائی انجام شود و لوله کاملا خشک باشد و بعد از اتصال 10 تا 15 دقیقه صبر کرد تا سفت شود.
کاربرد لوله های PVC فشار قوی در سیستم های فاضلاب ساختمان به عنوان لوله های عمودی و جمع آوری کننده و لوله تخلیه اصلی فاضلاب است.
2- لوله های PE ( پلی اتیلن )
این لوله ها به رنگ تیره یا سیاه رنگ هستند. ضخامت و چگالی لوله های PE نسبت به لوله های PVC بیشتر است. این لوله ها در برابر فشار ناشی از سیال مقاوم تر اند.
اتصال لوله های PE به روش اتصال جوش حرارتی و جوش سر به سر انجام می شود.
لوله ای PE به دلیل تحمل فشار بالا در شبکه توزیع آب شهری کاربرد دارند.
از معایب لوله های PE می توان به حجیم بودن اتصالات آن اشاره کرد که ایجاد محدودیت در تاسیساتی که بحث فضا در آن مطرح است می کند و همچنین قابلیت تحمل دما تا 55 درجه سانتی گراد را دارد که این امر ایجاد محدودیت در استفاده از این نوع لوله را در سیستم های آب گرم خواهد کرد.
3- لوله های PP (پلی پروپیلن )
این لوله ها به رنگ سفید و یا سبز وجود دارند و به دلیل خواص منحصر به فرد در آبرسانی سیستم های کوچک پر کاربرد هستند. اتصال لوله های پلی پروپیلن توسط جوش حرارتی موسوم به اتو انجام می گیرد و این عمل با ذوب موضعی سطح خارجی لوله و سطح داخلی اتصال انجام می پذیرد.
لوله های PP در برابر فشار بالای سیال مقاومند و محدوده دمایی قابل تحمل وسیعی دارند. ( 50 تا 85 درجه سانتی گراد ). به همین جهت در هر دو سیستم آب سرد و گرم کاربرد دارند.
نقطه ضعف این لوله ها تاثیر پذیری از نور خورشید و شکنندگی آنهاست.
منبع : نانو تجهیز
